Zade Vital Medikal Direktörü, Klinik Farmakoloji Uzmanı Dr. Deniz Dedeoğlu; uyku kalitesinin insan vücudu için ne kadar önemli olduğunun altını çizdi. Dr. Dedeoğlu, Fikir Liderleri Dergisi’nin yeni sayısında insan sağlığında uyku faktörü hakkındaki düşüncelerini okurlarla paylaştı.
Karanlıktan Süzülen Sağlık
Uzm. Dr. Deniz Dedeoğlu
Klinik Farmakoloji Uzmanı
Zade Vital Medikal Direktörü
“İyi bir uyku, vücuttaki birçok sistemle doğrudan ilişkili. Araştırmalar uyku eksikliği olanların bağışıklık sisteminin zayıfladığını ve enfeksiyonlara daha yatkın olduğunu gösteriyor. Açlık ve tokluk hormonlarını etkileyerek iştah ve dolayısı ile kilo kontrolünde bozulma, depresyon, anksiyete gibi psikolojik problemler, yüksek tansiyon, kalp krizi, inme ve kalp hastalığı riskinde artış, öğrenme, bellek oluşturma ve bilişsel işlevlerin bozulması, kalitesiz ve yetersiz uyku ile ilişkilendiriyor.”
Sağlıklı olma hali, birçok detayın bir araya geldiği karmaşık bir bütün. Sağlık bütününün son zamanlarda en fazla üzerinde durulan parçası uyku. İnsan var olduğundan beri bir bilinmez olarak büyüsünü koruyan uyku ile ilgili bildiklerimiz arttıkça, sağlık için ne kadar önemli olduğunu daha iyi kavrıyoruz.
Hayatımızın neredeyse üçte birini geçirdiğimiz uyku hali, biyolojik ve psikolojik düzenlemeler için önemli bir süreç. Yunan mitolojisinde uyku tanrısı Hypnos ile ölüm tanrısı Thanatos kardeş olsa da uyku, yaşamın olmazsa olmazı. Ancak çoğumuz uyku alışkanlıklarımıza yeterince dikkat etmiyoruz. Yoğun tempolu yaşam tarzı ve dijital cihazların yaygın kullanımı, uyku süresini ve kalitesini olumsuz etkiliyor.
Günde 7 saat kabul edilse de yeterli uyku tanımı herkes için farklı. Çünkü bu ihtiyaç genetik, çevresel faktörler, beslenme ve egzersiz alışkanlıklarımız, iklim ve hava koşulları, stres yükü ile değişiklik gösteriyor. En uygun süre tespit edilip, rutin bir şekilde uygulanması gereken ciddi bir iş aslında uyumak. Psikoloji açısından büyük önem atfedilen rüyaların görüldüğü ve gözlerin hareket halinde olduğu ilk dönem ve daha sakin ikinci dönem sürelerinin yeterli, sıralamalarının uygun şekilde olması ve derinliği ise uykunun kalitesini belirliyor.
İyi bir uyku, vücuttaki birçok sistemle doğrudan ilişkili. Araştırmalar uyku eksikliği olanların bağışıklık sisteminin zayıfladığını ve enfeksiyonlara daha yatkın olduğunu gösteriyor. Açlık ve tokluk hormonlarını etkileyerek iştah ve dolayısı ile kilo kontrolünde bozulma, depresyon, anksiyete gibi psikolojik problemler, yüksek tansiyon, kalp krizi, inme ve kalp hastalığı riskinde artış, öğrenme, bellek oluşturma ve bilişsel işlevlerin bozulması, kalitesiz ve yetersiz uyku ile ilişkilendiriyor.
“Hipertansiyon, diyabet gibi kronik hastalıkların, otoimmün hastalıkların ve özellikle son yıllarda sıklaşan, tanı koymakta zorlandığımız çeşitli sağlık problemlerinin çözümünü ararken, mutlaka uyku alışkanlıklarını değerlendirmek gerekiyor.”
Hipertansiyon, diyabet gibi kronik hastalıkların, otoimmün hastalıkların ve özellikle son yıllarda sıklaşan, tanı koymakta zorlandığımız çeşitli sağlık problemlerinin çözümünü ararken, mutlaka uyku alışkanlıklarını değerlendirmek gerekiyor. Vücudumuzdaki tüm sistemler biyolojik ritme uygun olarak çalışıyor ve bu ritmin bozulduğunu anlamanın en kolay yolu uykuyu incelemek. Ve bu muhteşem sistemi, yeniden ritmine uygun çalışmaya döndürmek için akort etmeye uykudan başlamak iyi bir seçenek. Ortam ısısı, aydınlatma, ses, koku gibi uyaranlarda değişiklikler yaparak, ortam koşullarını uykuya uygun hale getirmek bu süreci kolaylaştırabilir.
Gece uyanık kalıp gündüz uyuyanlarda kanser vakalarının artış gösterdiği biliniyor. Magnezyum, kas gevşemesine yardımcı olduğu için uyku kalitesini artırmak üzere değerlendirilebilecek çok değerli bir mineral. Santral sinir sistemini sakinleştiren bir nörotransmitter olan GABA ve uyku düzeni, ruh hali ve genel iyi hissetmeyle ilişkilendirilen serotoninin öncüsü 5-Hidroksitriptofan ise diğer seçenekler.
Ve tabi doğal bitkisel kaynakları unutmamak gerek. Lavanta ve melisa bitkisi sakinleştirici ve rahatlatıcı etkisi en çok bilinen aromaterapötik kaynaklar. Passiflora, sarı kantaron, kedi otu gibi bitki ekstrelerinin sakinleştirici etkileri ise birçok araştırmada gösterilmiş. Herkesin bu kaynaklara verdiği yanıt farklı olabileceği için sağlık uzmanlarına danışılarak kullanılması ve kalite standartlarına uygun ürünlerin seçilmesi gerekli.
Her gece aynı saatte, tam karanlıkta uykuya başlamak ve her gün aynı saatte uyanmak; sağlık için çok önemli, herkes için çok basit ve harika bir başlangıç olabilir. Karanlıktan süzülüp gelen sağlığın etkilerini, tüm hayatınızda mutlaka fark edersiniz.
Fikir Liderleri Dergisi‘nin tamamını okumak için; etik değerlerine, kanunlara ve uyum kurallarına sıkı sıkıya bağlı hareket eden Fikir Liderleri Dergisi’nin ücretsiz abonelik linkinden, önce kayıt olup sonra giriş yapabilir; aynı zamanda daha önce yayımlanmış tüm sayılarına da ulaşabilirsiniz.
Fikir Liderleri Dergisi yılda 4 sayı yayımlanıyor ve tamamı sadece hekimler ile sağlık profesyonellerine ve bürokratlarına ücretsiz ulaştırılıyor.
Yorum yaz
Yorum yapabilmek için oturum açmalısınız.