Prof. Dr. Güray Saydam: Multipl miyelom tedavi stratejileri önemlidir

Multipl miyelom, kemik iliğinde anormal bir plazma hücresinin gelişmesi ve hızla çoğalması ile meydana geliyor. Sebebi henüz kesin olarak bilinmeyen multipl miyelom riski daha çok ilerleyen yaşlarda ortaya çıkıyor. Dünya Multipl Miyelom Farkındalık Ayı olan Mart ayında, her sene çeşitli bilimsel etkinlikler ve farkındalık çalışmaları gerçekleştiriliyor.

Fikir Liderleri Dergisi’nin Mart sayısında, Danışma Kurulumuzun da değerli üyesi, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hematoloji Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Güray Saydam, multipl miyelom hastalığının nedenleri, belirtileri, teşhis ve tedavi yöntemleri hakkında sorduğumuz soruları yanıtladı. Toplumsal farkındalığa katkıda bulunmak adına röportajımızı buradan da yayımlıyoruz.

“Multipl miyelomun belirtileri, hastalığın kemik iliği ve diğer organlar üzerindeki etkilerine bağlı olarak çeşitlilik gösterir. En yaygın belirtiler arasında sırt ve kaburgalarda yoğunlaşan kemik ağrıları, kronik yorgunluk, sık tekrarlayan enfeksiyonlar ve anemi bulunur.”

Farkındalık
Multipl Miyelom

Prof. Dr. Güray Saydam
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hematoloji BD Başkanı

MULTİPL MİYELOMUN KESİN NEDENLERİ TAM OLARAK ANLAŞILAMAMIŞ OLSA DA GENETİK YATKINLIK VE ÇEVRESEL FAKTÖRLERİN HASTALIĞIN GELİŞİMİNDE ROL OYNADIĞI DÜŞÜNÜLMEKTEDİR. AİLEDE MULTİPL MİYELOM VEYA DİĞER KANSER TÜRLERİ ÖYKÜSÜ OLAN BİREYLERDE HASTALIĞIN GÖRÜLME OLASILIĞI DAHA YÜKSEKTİR. İLERİ YAŞ, ERKEK CİNSİYET VE BAZI KİMYASALLARA MARUZİYET DE RİSK FAKTÖRLERİ ARASINDA YER ALIR. ÖZELLİKLE TARIM İLAÇLARI GİBİ KİMYASALLARA MARUZ KALMANIN, KEMİK İLİĞİNDEKİ HÜCRELERDE GENETİK DEĞİŞİKLİKLERE YOL AÇABİLECEĞİ DÜŞÜNÜLMEKTEDİR.

Multipl miyelom nedir?

Multipl miyelom, kemik iliğinde bulunan ve bağışıklık sisteminin bir parçası olan plazma hücrelerinin kontrolsüz çoğalmasıyla ortaya çıkan bir kanser türüdür. Normalde, bu hücreler enfeksiyonlarla savaşmak için antikor üretir. Ancak, miyelom geliştiğinde bu hücreler anormal hale gelir, bağışıklık sisteminin işleyişini bozar ve vücudun enfeksiyonlara karşı savunmasını zayıflatır. Bu durum, hastalarda sık enfeksiyonlar ve bağışıklık sistemi yetmezliği gibi sorunlara yol açabilir.

Hastalığın nedenleri nelerdir?

Multipl miyelomun kesin nedenleri tam olarak anlaşılamamış olsa da genetik yatkınlık ve çevresel faktörlerin hastalığın gelişiminde rol oynadığı düşünülmektedir. Ailede multipl miyelom veya diğer kanser türleri öyküsü olan bireylerde hastalığın görülme olasılığı daha yüksektir. İleri yaş, erkek cinsiyet ve bazı kimyasallara maruziyet de risk faktörleri arasında yer alır. Özellikle tarım ilaçları gibi kimyasallara maruz kalmanın, kemik iliğindeki hücrelerde genetik değişikliklere yol açabileceği düşünülmektedir.

Hastalığın belirtileri nelerdir?

Multipl miyelomun belirtileri, hastalığın kemik iliği ve diğer organlar üzerindeki etkilerine bağlı olarak çeşitlilik gösterir. En yaygın belirtiler arasında sırt ve kaburgalarda yoğunlaşan kemik ağrıları, kronik yorgunluk, sık tekrarlayan enfeksiyonlar ve anemi bulunur. Ayrıca, böbrek fonksiyon bozuklukları ve hiperkalsemi (yüksek kan kalsiyum seviyeleri) gibi durumlar da görülebilir ve bu belirtiler acil tıbbi müdahale gerektirebilir.

Hastalığın teşhisi nasıl konur?

Multipl miyelom teşhisi, kan ve idrar testleri, kemik iliği biyopsisi ve görüntüleme yöntemleri gibi çeşitli klinik ve laboratuvar testleriyle konur. Kan testleri, miyeloma özgü M proteini ve diğer anormal antikor düzeylerini ölçer. İdrar testleri, Bence-Jones proteinleri gibi anormal proteinlerin varlığını araştırır. Kemik iliği biyopsisi, kemik iliği örneği alarak anormal plazma hücrelerinin varlığını değerlendirir. Görüntüleme testleri ise kemiklerdeki lezyonları ve tümörlerin varlığını tespit etmek için kullanılır.

MULTİPL MİYELOM TEDAVİSİNDE, HASTANIN GENEL SAĞLIK DURUMU, YAŞI VE HASTALIĞIN EVRESİNE GÖRE FARKLI YAKLAŞIMLAR BENİMSENİR. KEMOTERAPİ, İMMÜNOTERAPİ VE HEDEFE YÖNELİK TEDAVİ İLAÇLARI, KANSER HÜCRELERİNİ HEDEF ALARAK TÜMÖR GELİŞİMİNİ AZALTMAYI AMAÇLAR. KÖK HÜCRE NAKLİ, GENELLİKLE YÜKSEK DOZ KEMOTERAPİ SONRASI UYGULANAN BİR DİĞER ÖNEMLİ TEDAVİ SEÇENEĞİDİR. RADYOTERAPİ İSE HASTALIĞIN BAZI SEMPTOMLARINI HAFİFLETMEK VE KEMİK SAĞLIĞINI DESTEKLEMEK İÇİN KULLANILABİLİR.

Tedavi seçenekleri nelerdir?

Multipl miyelom tedavisinde, hastanın genel sağlık durumu, yaşı ve hastalığın evresine göre farklı yaklaşımlar benimsenir. Kemoterapi, immünoterapi ve hedefe yönelik tedavi ilaçları, kanser hücrelerini hedef alarak tümör gelişimini azaltmayı amaçlar. Kök hücre nakli, genellikle yüksek doz kemoterapi sonrası uygulanan bir diğer önemli tedavi seçeneğidir. Radyoterapi ise hastalığın bazı semptomlarını hafifletmek ve kemik sağlığını desteklemek için kullanılabilir.

Tedaviye başlamak için belirli bir zamanlama var mı?

Multipl miyelom tedavisinin zamanlaması, hastalığın belirtileri, evresi ve hastanın genel sağlık durumu gibi faktörlere bağlı olarak belirlenir. Eğer hastada aktif semptomlar ve organ hasarları mevcutsa, tedaviye hemen başlanması önemlidir. Erken müdahale, hastalığın kontrol altına alınmasında ve komplikasyonların önlenmesinde kritik rol oynar. Tedavi zamanlaması, hastanın yaşam kalitesini korumak ve tedaviye uyumunu sağlamak için dikkatle planlanmalıdır. Multidisipliner bir yaklaşım benimsenerek, tedaviye ne zaman başlanacağının belirlenmesi hastanın yaşam tarzı ve diğer tıbbi faktörlerle uyumlu hale getirilir. Erken tedavi, hastalığın ilerlemesini yavaşlatarak daha fazla sağlık sorununu önleyebilir.

Tedaviye yanıt nasıl değerlendirilir?

Tedaviye yanıt, kan ve idrar testleri, kemik iliği incelemeleri ve görüntüleme teknikleri ile değerlendirilir. Bu değerlendirmeler, tedavinin etkinliğini ölçmek ve gerekli durumlarda tedavi planlarını değiştirmek için kullanılır.

Kişiselleştirilmiş tedavi yaklaşımlarının önemi nedir?

Kişiselleştirilmiş tedavi yaklaşımları, her hastanın genetik ve biyolojik yapısına uygun stratejiler belirleyerek daha etkili ve tolere edilebilir tedavi süreçleri sunar. Bu yaklaşım, hastanın özelliklerine göre uyarlanmış tedavi planları oluşturulmasını sağlar ve böylece tedavi etkinliği artırılır. Her hasta bireysel olarak değerlendirilir; genetik profili, hastalığın ne derece ilerlediği ve genel sağlık durumu göz önüne alınarak tedavi planı oluşturulur. Kişiselleştirilmiş tedaviler, hedeflenmiş terapi ve immünoterapi gibi yenilikçi yaklaşımları kullanarak hastanın genetik yapısına uygun doz ve ilaç seçimleri ile daha etkili sonuçlar sağlar. Bu tedaviler, multidisipliner bir yaklaşımı benimseyerek hastanın yaşam kalitesini optimize eder ve komplikasyon riskini azaltır.⭐️