“Çanakkale Geçilmez, Sağlıktan Ödün Verilmez”

2012 yılında Prof. Dr. Ateş Kara, Prof. Dr. Metehan Özen ve Prof. Dr. Ener Çağrı Dinleyici önderliğinde kurulan Pediatrik Biyotikler ve Mikrobiyota Akademisi Derneği bu yıl “13. Pediatrik Probiyotik ve Mikrobiyota Akademisi“ni, “Çanakkale Geçilmez, Sağlıktan Ödün Verilmez” mottosuyla, 6-9 Şubat 2025 tarihleri arasında Çanakkale’de Double Tree by Hilton Otel’de gerçekleştirdi.

 Bilimsel toplantının konu başlıkları:

• Yaşam ve Mikrobiyota – Değişen Koşullar ve Disbiyozis
• Antimikrobiyal Ajanlar ve Mikrobiyota
• Yediklerimiz İçtiklerimiz ve Disbiyozis
• Disbiyozisin Yaşamsal Yansımaları

Toplantıda öne çıkanlar

Mikrobiyota: Sindirim sisteminde bulunan çok çeşitli bakteri, virüs, mantar ve diğer mikroorganizmalar topluluğudur.

Mikrobiyom: Vücudumuzda yaşayan bakteri, mantar, virüs gibi tüm mikropların ve bunların genlerinin toplamıdır.

Sağlıklı mikrobiyotada çeşitlilik çok iyidir. Çeşitlilikte ise uyum daha önemlidir. Yüksek mikrobiyal çeşitlilik, gen zenginliği, ekolojik istikrar, işlevsel yeterlilik gerekir. Barsak bir donanım, mikrobiyata ise yazılımdır. Farklı zamanlarda farklı anatomik bölge mikrobiyotaya bakmak yararlı olur.

Biyotikler: Tüketildiklerinde konakçıya sağlık açısından fayda sağlayabilen besinsel olarak aktif bir grup bileşendir.

Prebiyotikler: Yararlı bakteri yiyecekleridir.

Probiyotikler: Yararlı bakterilerdir.

Postbiyotikler: Probiyotiklerin aktif metabolitleridir, canlı değildir.

Sinbiyotikler: Etkileri artmış prebiyotikler + probiyotiklerdir.

Sirkadiyen ritim hep uyku ve uyanık halini anlatır.1970’li yıllarda; melatonindeki dalgalanma görülmektedir. Melatonin bu konuda çok önemlidir, ışık melatonin salgılanmasını sağlar. Mum ışığı gibi ışıklar, uyku getirir. Çocuklarda telefon kullanımı, uyku sağlığı için uygun değildir.

Sirkadiyen ritm bozulunca; kalp hastalıkları, tümör oluşumu ve diyabet gelişmesi görülebilir. Bakteriyel hastalıklarda artış olabilir. Jetlag yaşayan insanlarda mikrobiyota değişimi saat ile değişir.

Mikrobiyota gelişimi ilk 1000 günde çok önemlidir. Bebek beslenmesi ve anne sütü ilişkilidir. Anne sütü bebek beslenmesinde en önemli maddedir. Emzirme, bebeğin mikrobiyotasını belirler.

Gıda güvenliği: Raf ömrü süresince fiziksel, kimyasal ve biyolojik riskleri kabul edilebilir seviyeleri taşıyan gıdalar güvenilir gıdalardır.

Katkı maddesi: Tatlandırıcılar, renklendiriciler, koruyucular, antioksidanlar, asitler ve kabartıcılar katkı maddeleridir. Nitritli gıdaları sürekli ısıtıp kullanmamalıyız. Gıda katkı maddeleri, E kodu taşıyorsa sağlığa uygundur.

Alerji bir epidemi ve son yıllarda artarak devam ediyor. Türkiye’de 17 çocuktan 1’inde besin alerjisi var. Alerjilerinin süreleri uzamış ve anafilaksi gibi durumlar artmıştır. Alerji, bazen besin intoleransı ile karışabilir. Mikrobiyom, özellikle alerji gelişiminde çok önemlidir. Barsak sistemi, özellikle immun sistemde ciddi katkı sağlar. Sonrasında egzema, astım ve alerjik rinit gelişebilir.

Denge içinde yaşamak bizi besin alerjilerinden koruyabilir. Sağlıklı bebeklerde anne sütü kullanımı olumlu katkı sağlamıştır. Özellikle antibiyotik ve sigara kullanımı mikrobiyotayı bozar. 1000 bebekte yapılan bir çalışmada 0-18 ayda, fekal örneklere bakılmış, sonuçta %23 oranında besin alerjisi çıkmıştır. İmmun tolerans gelişen besin alerjilerinde ise lactobacillus artışı var.

Akciğer mikrobiyotası, gastrointestinal sistemden (GIS) dolaylı şekilde yansımaktadır. Astım çalışmalarında; hem GIS hem de havayolunda bakteri çeşitliliği gösterilmiştir. GIS mikrobiyomu ve astım ile ilgili çalışmalarda farklı sonuçlar çıkmıştır. Mikrobiyotanın alınma yerleri sonuçları farklı etkilemiştir. Probiyotik alımının astım gelişiminde olumlu etkileri gözlenmiştir.