Dr. Dilek Orbatu yazdı: Dr. Behçet Uz

Sağlık Bilimleri Üniversitesi Dr. Behçet Uz Çocuk Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Başhekimi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Dilek Orbatu Fikir Liderleri okurları için yazdı. “Dr. Behçet Uz: Çocuklara ve Halk Sağlığına Adanmış Bir Ömür!..”

Dr. Behçet Uz
Çocuklara ve Halk Sağlığına Adanmış Bir Ömür

Doç. Dr. Dilek Orbatu, PhD
SBÜ Dr. Behçet Uz Çocuk Hastalıkları ve Cerrahisi EAH Başhekimi

Babasının bağını satarak sağladığı maddi destekle İstanbul’a giden Behçet Uz, sadece büyük bir kararlılık ve sırtında döşeğiyle Tıp Fakültesi’ne kaydoldu. Burada, dönemin önde gelen akademisyenlerinden Besim Ömer, Akil Muhtar ve Adnan Adıvar gibi isimlerden ders aldı.

Dr. Behçet Uz’un tıbba duyduğu ilgi, çocukluk yıllarında babasının hastalığı sırasında tanıştığı Doktor Mustafa Enver Bey’e hayranlık duymasıyla başladı. Rüştiye Mektebi yıllarında giderek güçlenen bu ilgisi, lise eğitimini tamamladıktan sonra meslek seçiminde doktorluğa yönelmesine neden oldu. İnsanlığa hizmet etme fırsatı sunan ve büyük bir saygınlığa sahip olan hekimlik mesleği, onun hayatında özel bir yer edindi. Denizli’nin Buldan ilçesine yaptığı bir tatilde tanıştığı Dr. Mithat Oral, tıp eğitimine adım atmasında önemli bir rol oynadı. Dr. Oral’ın arkadaşı Dr. Ekrem Top’a yazdığı tavsiye mektubu, Behçet Uz’un hedeflerine ulaşmasını kolaylaştırdı. Babasının bağını satarak sağladığı maddi destekle İstanbul’a giden Behçet Uz, sadece büyük bir kararlılık ve sırtında döşeğiyle tıp fakültesine kaydoldu. Burada, dönemin önde gelen akademisyenlerinden Besim Ömer, Akil Muhtar ve Adnan Adıvar gibi isimlerden ders aldı.

Halk Sağlığı İçin Kararlı Bir Mücadele

Behçet Uz’un gençliği, savaşların ve salgın hastalıkların büyük bir tehdit oluşturduğu zor bir döneme denk geldi. Tifo, tifüs, sıtma ve kolera gibi hastalıkların yaygın olduğu bu süreçte, henüz tıp öğrencisiyken halk sağlığı konusunda sorumluluk alması gerektiğini hissetti. Yaz aylarında, Çanakkale’den Aydın’a kadar uzanan geniş bir bölgede hastalıklarla mücadele çalışmalarına katıldı. Karşılaştığı zorluklar, onu yıldırmak yerine daha da güçlendirdi. İzmir’e döndüğünde, İttihat ve Terakki Cemiyeti kâtibi Mahmut Celal Bey’in desteğiyle çalışmalarını daha sistemli bir şekilde yürütmeye başladı. Bu deneyimler, onun hayatını halk sağlığına adamaya karar vermesinde belirleyici oldu.

Büyük İzmir yangınının ardından harabeye dönen bir alanı, Moskova’daki Gorki Parkı’ndan ilham alarak modern bir kültür ve fuar alanına dönüştürdü. Bugün İzmir’in simgelerinden biri olan Kültürpark, Behçet Uz’un ileri görüşlü yaklaşımının bir ürünü olarak ortaya çıktı. Atatürk’ün de takdirini kazanan bu projeler, Behçet Uz’un İzmir’e hizmet etme konusundaki azmini daha da artırdı.

İzmir’de Sağlık Reformları ve Belediye Başkanlığı

1922 yılında İzmir Veremle Mücadele Cemiyeti’ni kurarak, verem hastalığına karşı toplu bir mücadele başlattı. Belediye başkanlığı görevine geldiğinde de halk sağlığını ön planda tutarak, özellikle sıtma ve veremle mücadelede kritik projelere öncülük etti. Bayraklı ve Bostanlı’daki bataklıkları kurutarak hastalıkların yayılmasını önlemeye çalıştı. Aynı zamanda halkın bu projelere katılımını sağlamak için bataklık alanlarının kurutulması karşılığında tapu verilmesi gibi teşvik edici uygulamalar geliştirdi.

Belediye başkanlığı dönemi yalnızca sağlık alanındaki reformlarla sınırlı kalmadı; aynı zamanda İzmir’in sosyal ve kültürel gelişimi için de önemli projeler hayata geçirildi. Büyük İzmir yangınının ardından harabeye dönen bir alanı, Moskova’daki Gorki Parkı’ndan ilham alarak modern bir kültür ve fuar alanına dönüştürdü. Bugün İzmir’in simgelerinden biri olan Kültürpark, Behçet Uz’un ileri görüşlü yaklaşımının bir ürünü olarak ortaya çıktı. Atatürk’ün de takdirini kazanan bu projeler, Behçet Uz’un İzmir’e hizmet etme konusundaki azmini daha da artırdı.

Uzun yıllar süren yoğun çalışmalarının sonucunda, 1947 yılında Türkiye’nin ilk tam donanımlı çocuk hastanesini hizmete açtı. Burası yalnızca bir sağlık merkezi olmakla kalmadı, aynı zamanda tıp eğitimi için önemli bir akademik kurum hâline geldi. Ege Üniversitesi’nin pediatri ve çocuk cerrahisi bölümlerinin temelleri bu hastanede atıldı.

Çocuk Sağlığına Adanmış Bir Hayat: İzmir Çocuk Hastanesi

Behçet Uz’un en büyük hayallerinden biri, çocuk sağlığı alanında kalıcı eserler bırakmaktı. Ancak bu ideali, kızının verem hastalığına yakalanması ve ardından kalp romatizması nedeniyle hayatını kaybetmesiyle kişisel bir trajediye dönüştü. Bu büyük acıyı toplumsal bir faydaya dönüştürmek isteyen Behçet Uz, İzmir’de modern bir çocuk hastanesi kurmaya karar verdi. Uzun yıllar süren yoğun çalışmalarının sonucunda, 1947 yılında Türkiye’nin ilk tam donanımlı çocuk hastanesini hizmete açtı. Burası yalnızca bir sağlık merkezi olmakla kalmadı, aynı zamanda tıp eğitimi için önemli bir akademik kurum hâline geldi. Ege Üniversitesi’nin pediatri ve çocuk cerrahisi bölümlerinin temelleri bu hastanede atıldı.

Unutulmaz Bir Miras

Behçet Uz’un halk sağlığı alanındaki reformları, çocuk sağlığı konusundaki çalışmaları ve sağlık hizmetlerine getirdiği yenilikler, onu Türk tıp tarihinde unutulmaz bir isim hâline getirdi. İzmir Veremle Mücadele Cemiyeti ve İzmir Çocuk Esirgeme Derneği gibi oluşumlarla sağlık hizmetlerinin yaygınlaştırılmasını sağladı. Atatürk’ün kendisine “Doktor” hitabıyla seslenmesi ve “Uz” soyadını bizzat önermesi, onun tıp alanındaki saygınlığını gözler önüne serdi.

Bugün Behçet Uz’un mirası, İzmir’in sokaklarında, Kültürpark’ın yemyeşil alanlarında ve adını taşıyan İzmir Behçet Uz Çocuk Hastanesi’nde yaşamaya devam ediyor. Onun özverili çalışmaları ve hizmet aşkı, sağlık alanında çalışan herkes için ilham kaynağı olmaya devam ediyor. ⭐️

Doç. Dr. Dilek Orbatu kimdir?

Doç. Dr. Dilek Orbatu, 1974 yılında Üsküdar, İstanbul’da doğdu. 1991 yılında Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde başladığı lisans eğitimini 1997 yılında tamamladı. Mezun olduktan sonra tıpta uzmanlık eğitimini aynı üniversitenin çocuk sağlığı ve hastalıkları anabilim dalında 2003 yılında tamamlayarak çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanı oldu. Görev yaptığı İzmir SBÜ Tepecik Eğitim Araştırma Hastanesi Kadın Doğum Klinikleri Yenidoğan Ünitesi ve beraberinde devam ettiği baştabip yardımcılığı görevini tamamlayarak, İzmir Behçet Uz Çocuk Hastalıkları ve Cerrahisi EAH Baştabip Yardımcılığı ve sonrasında başhekimlik görevine atandı. İdari görevinin yanında Doç. Dr. Orbatu, yapay zeka ile ilgili inovatif çalışmalar, göçmen anne ve çocuk sağlığı üzerine çalışmalar da yürütmektedir. Anne sütü ve beslenme üzerine çalışma ve yayınları olan Doç. Dr. Orbatu’nun gebe okulu çalışmaları da bulunmaktadır. Türk Pediatri Derneği, Millî Pediatri Derneği, İzmir Çocuk Sağlığı Derneği, Uluslararası Yapay Zeka Merkezi üyesi olup yönetim kurullarında da görev yapmakta ve dilekorbatu.com adlı blog yazarlığını sürdürmektedir. Çocuk sağlığı ve hastalıkları alanı ve ebeveynlere yönelik gündemde konularla okuyucularıyla buluşmaktadır. Tıbbi alanda dergilerde editörlük görevlerinin dışında, iki kez uluslararası yapay zeka kongresi olmak üzere çeşitli pediatri kongreleri ve sempozyumlarda düzenleme komitelerinde görev almıştır. Doç. Dr. Dilek Orbatu’nun ulusal ve uluslararası hakemli dergilerde yayımlanmış çok sayıda makalesi, bilimsel toplantılarda sunulmuş bildirileri ve konuşmacı olarak yer aldığı kongreler mevcuttur. Yapay zeka destekli “Kan Alma Ünitesi Projesi” yürütücülüğü sonrası patentli bir ürün gelişmesi aşamasında hastane alanında proje geliştirilmesi ve yürütücülüğü yapmıştır. Proje geliştirilmesi ve yürütücülüğü görevi devam etmektedir. Yüzme, tenis, kayak ve bisiklet sporları ile ilgilenmektedir. Ayrıca sıkı bir F1 takipçisi olan Doç. Dr. Dilek Orbatu, evli ve 1 kız çocuğu annesi olup İngilizce ve Almanca bilmektedir.